Οι πιο γνωστές εκκλησίες
του χωριού μας.
Οι περισσότερες φωτογραφίες είναι τραβηγμένες από εμάς γιαυτό σας παρακαλούμε σεβαστείτε το.
Ευχαριστούμε :)
Ευχαριστούμε :)
Άγιος Χαράλαμπος
(Πολιούχος του χωριού)
Πρόκειται για την ιστορική δίκλιτη εκκλησία, που βρίσκεται στο πάνω τμήμα του χωριού. Τιμάται στο όνομα του Αγίου Χαραλάμπου και στην Μεταμόρφωση του Σωτήρα. Ο χρόνος ανέγερσης του αρχικού κλίτους, τοποθετείται στα όψιμα χρόνια της βενετοκρατίας. Η ιστορημένη αυτή μαρτυρία, προκύπτει από αίτηση του Μητροπολίτη Κρήτης Γεράσιμου προς τον Τούρκο πασά. Με την αίτηση αυτή που υποβάλλεται στις 15 Μαρτίου 1745, "ζητάται η έγκριση για επιδιόρθωση της εκκλησίας (Χριστός τότε) λόγω της φθοράς που έχει υποστεί από την πολυκαιρία". Σε έγγραφο του 1635 αναφέρεται ως εκκλησία του ''Αφέντη Χριστού''.
Πίσω στα 1815, 6 χρόνια πριν την Επανάσταση, όταν οι κάτοικοι του τουρκοκρατούμενου Κρουσώνα ζήτησαν και πήραν άδεια να επισκευάσουν την εκκλησία του Ιησού Χριστού τότε, που μετονομάστηκε αργότερα Άγιος Χαράλαμπος. Αυτό έγινε με την άδεια του Τούρκου Διοικητή της περιφέρειας Χαλή αγά, με ορισμένες προϋποθέσεις. Απ' ότι μας λέει η τοπική παράδοση το έργο έπρεπε αρχίζοντας να τελειώσει στην διάρκεια τριών φεγγαριών. Η μη τυχών ολοκλήρωσή του έργου στο χρονικό αυτό διάστημα ή μη παραβίαση του χρόνου, θα είχε ως συνέπεια την μετατροπή του σε τζαμί. Ο χρόνος όμως αυτός ήταν ανεπαρκής και δεν επέτρεπε την τοιχοποιία στο επιθυμητό ύψος. Αναγκαστικά λοιπόν περιορίστηκε σε χαμηλό ύψος όπως διαπιστώνουμε και σήμερα. Μαζί με την ανακαίνιση της εκκλησίας παρήγγειλαν και νέες εικόνες στο Μεγάλο Κάστρο (σημερινό Ηράκλειο) δίνοντας για συντήρηση τις παλιές. Όταν μετά από λίγο καιρό έφθασαν οι καινούριες εικόνες, οι Κρουσανιώτες θέλησαν να τις περιφέρουν με λιτανεία μέσα στο χωριό. Όταν πέρναγαν όμως από την τούρκικη γειτονιά του χωριού, οι Τούρκοι εξαγριώθηκαν και επιτέθηκαν εναντίον τους. Μόνο ένας Τούρκος προσπάθησε να κατευνάσει τα πνεύματα λέγοντάς τους να μην τους πειράξουν μα δεν τα κατάφερε. Ένας Τούρκος μάλιστα ύψωσε απειλητικά το γιαταγάνι του πάνω από την εικόνα του Αγίου Χαραλάμπους. Πριν προλάβει όμως να το κατεβάσει, λέει η παράδοση πως έπεσε νεκρός. Όταν είδαν αυτό το θαύμα οι Τούρκοι σκόρπισαν έντρομοι, ενώ οι Έλληνες δοξολογούσαν τον προστάτη Άγιο. Όταν αργότερα, στα 1817, η φοβερή πανούκλα θερίζει την Κρήτη, στον Κρουσώνα πεθαίνουν όλοι οι Τούρκοι εκτός από αυτόν που στη λιτανεία είχε υπερασπιστεί τους χριστιανούς.
Μάλιστα και σε άλλες εμφανίσεις της αρρώστιας κανένας Κρουσανιώτης δεν έπαθε τίποτα. Με όλα αυτά τα γεγονότα, ο Άγιος Χαράλαμπος πέρασε στη συνείδηση του κόσμου ως τουρκομάχος και προστάτης των χριστιανών. Για το λόγο αυτό το ένα κλίτος της εκκλησίας του Ιησού Χριστού αφιερώθηκε στον Άγιο Χαράλαμπο ο οποίος μάλιστα απεικονίστηκε στα εικονίσματα να ποδοπατεί μία μαυροφόρα γυναίκα, προσωποποίηση της φοβερής πανούκλας.
Πέρα από αυτό το περιστατικό, η εκκλησία αναδεικνύεται και σε εθνικό και ιστορικό μνημείο γιατί φωτίζει μια πτυχή του τούρκικου δεσποτισμού. Έτσι θα μετατραπεί από οίκος προσευχής σε χώρο μαρτυρίου για τους τουρκαλβανούς που επιχείρησαν να ζώσουν τον Κρουσώνα να συλλάβουν τους επαναστάτες, να σκοτώσουν και να λαφυραγωγήσουν κατά την συνηθισμένη τακτική τους.
“Από την πάντα του Αγίου Χαραλάμπου ν’ ανοίξομε που δε θέλει τσι Τούρκους”.
Με αυτήν την πρόταση, γεμάτη πάθος, ζωντάνια αλλά και λύπη, ξεκίνησε το ολοκαύτωμα του Αγίου Χαραλάμπου!!
Στις 18 λοιπόν Ιουλίου 1822, ένα τμήμα του στρατού του Σερίφ Πασά που το αποτελούσαν 370 άνδρες άριστα εκπαιδευόμενοι, εισβάλλει στον Κρουσώνα, πέφτοντας σε παγίδα που τους είχαν στήσει οι Κρουσανιώτες και Ανωγειανοί επαναστάτες. Μετά την σφοδρή ολοήμερη μάχη τα σοκάκια και τα περάσματα του χωριού, η δύναμη αυτή των τουρκαλβανών αναζητώντας σανίδα σωτηρίας προκειμένου να αποφύγει την πανωλεθρία, καταφεύγει στην εκκλησία του Αγ. Χαραλάμπου. Με την λανθασμένη εντύπωση που δημιούργησε η πυκνότητα των πυροβολισμών και η υποτιθέμενη θριαμβευτική πορεία των τουρκαλβανών, ο Σερίφ Πασάς απέφυγε να στείλει ενισχύσεις, ενώ η δυναμή του είναι εγκλωβισμένη στην εκκλησία. Η ιερότητα του χώρου και ο νεαρός κρουσανιώτης (γιος του δημογέροντα Κριτσωτάκη) που έχουν συλλάβει ως όμηρο οι αντίπαλοι, προβληματίζει τους επαναστάτες. Ο χρόνος όμως δράσης τους ήταν περιορισμένος. Αλλά η συγκατάθεση του πατέρα του παιδιού (Δημογέροντας Κριτσωτάκης), που με τον αβάστακτο πόνο του μπροστά στην τραγική πραγματικότητα αποφασίζει και λέει με πόνο στην καρδιά ''αποθανέτω η ψυχή του μετά των αλλοφύλων'' δίνει διέξοδο στους επαναστάτες.
Πολλοί Κρουσανιώτες λοιπόν, ανοίγουν τρύπα στην οροφή της εκκλησίας, απ' άπου ρίχνουν εύφλεκτες ύλες, πανιά με λάδι και άλλα συναφή υλικά. Οι φλόγες και η αποπνικτική ατμόσφαιρα που δημιούργησε ο καπνός, ανάγκασε τους αιχμαλωτισμένους να ανοίξουν την πόρτα και να ξεχυθούν έξω. Τους περίμεναν όμως τα εύστοχα πυρά των πολεμιστών και τους αποδεκάτισαν. Οι άλλοι είχαν βρει τραγικό θάνατο μέσα στο χώρο της εκκλησίας, από τον καπνό και τις φλόγες. Μέσα στα θύματα αυτά αριθμείται και ο Κρουσανιώτης νέος που το καμένο του σώμα βρέθηκε κοντά στην Αγία Τράπεζα. Δύο μόλις άτομα κατόρθωσαν από τύχη να σωθούν και να μεταφέρουν την θλιβερή ιστορία στον Σερίφ Πασά, που είχε την έδρα του στον Άγιο Μύρωνα. Ο ίδιος ο Πασάς μετά την πυρπόλυση του Αγίου Χαραλάμπου φοβούμρνοε την συνέχιση των αντίποινων και άλλων δεινών, κατέφυγε με ασφάλεια στο Ηράκλειο. Τον ίδιο δρόμο ακολούθησαν και οι Τούρκοι της Μεσαράς, για τους ίδιους λόγους. Ο απόηχος των νικηφόρων αυτών γεγονότων, είχε έμμεσες συνέπειες στην παραπέρα πορεία και εξέλιξη του αγώνα. Τονώθηκε ακόμα το ηθικό των αγωνιστών και το άκουσμα της επιτυχίας, βοήθησε στο ξεσήκωμα και άλλων επαρχιών. Στην μεγάλη Κρητική επανάσταση 1866-69 η μνημειωμένη εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπου έχει το μερδικό της. Από την έκθεση ωμοτήτων που συντάχθηκε τον Αύγουστο του 1867, αντλούμε την πληροφορία ότι κάηκε η εκκλησία δίνοντας έτσι άλλο ένα σημείο συνεισφοράς στους εθνικούς μας αγώνες.
Απο το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του Δήμου Κρουσώνα.
Πίσω στα 1815, 6 χρόνια πριν την Επανάσταση, όταν οι κάτοικοι του τουρκοκρατούμενου Κρουσώνα ζήτησαν και πήραν άδεια να επισκευάσουν την εκκλησία του Ιησού Χριστού τότε, που μετονομάστηκε αργότερα Άγιος Χαράλαμπος. Αυτό έγινε με την άδεια του Τούρκου Διοικητή της περιφέρειας Χαλή αγά, με ορισμένες προϋποθέσεις. Απ' ότι μας λέει η τοπική παράδοση το έργο έπρεπε αρχίζοντας να τελειώσει στην διάρκεια τριών φεγγαριών. Η μη τυχών ολοκλήρωσή του έργου στο χρονικό αυτό διάστημα ή μη παραβίαση του χρόνου, θα είχε ως συνέπεια την μετατροπή του σε τζαμί. Ο χρόνος όμως αυτός ήταν ανεπαρκής και δεν επέτρεπε την τοιχοποιία στο επιθυμητό ύψος. Αναγκαστικά λοιπόν περιορίστηκε σε χαμηλό ύψος όπως διαπιστώνουμε και σήμερα. Μαζί με την ανακαίνιση της εκκλησίας παρήγγειλαν και νέες εικόνες στο Μεγάλο Κάστρο (σημερινό Ηράκλειο) δίνοντας για συντήρηση τις παλιές. Όταν μετά από λίγο καιρό έφθασαν οι καινούριες εικόνες, οι Κρουσανιώτες θέλησαν να τις περιφέρουν με λιτανεία μέσα στο χωριό. Όταν πέρναγαν όμως από την τούρκικη γειτονιά του χωριού, οι Τούρκοι εξαγριώθηκαν και επιτέθηκαν εναντίον τους. Μόνο ένας Τούρκος προσπάθησε να κατευνάσει τα πνεύματα λέγοντάς τους να μην τους πειράξουν μα δεν τα κατάφερε. Ένας Τούρκος μάλιστα ύψωσε απειλητικά το γιαταγάνι του πάνω από την εικόνα του Αγίου Χαραλάμπους. Πριν προλάβει όμως να το κατεβάσει, λέει η παράδοση πως έπεσε νεκρός. Όταν είδαν αυτό το θαύμα οι Τούρκοι σκόρπισαν έντρομοι, ενώ οι Έλληνες δοξολογούσαν τον προστάτη Άγιο. Όταν αργότερα, στα 1817, η φοβερή πανούκλα θερίζει την Κρήτη, στον Κρουσώνα πεθαίνουν όλοι οι Τούρκοι εκτός από αυτόν που στη λιτανεία είχε υπερασπιστεί τους χριστιανούς.
Μάλιστα και σε άλλες εμφανίσεις της αρρώστιας κανένας Κρουσανιώτης δεν έπαθε τίποτα. Με όλα αυτά τα γεγονότα, ο Άγιος Χαράλαμπος πέρασε στη συνείδηση του κόσμου ως τουρκομάχος και προστάτης των χριστιανών. Για το λόγο αυτό το ένα κλίτος της εκκλησίας του Ιησού Χριστού αφιερώθηκε στον Άγιο Χαράλαμπο ο οποίος μάλιστα απεικονίστηκε στα εικονίσματα να ποδοπατεί μία μαυροφόρα γυναίκα, προσωποποίηση της φοβερής πανούκλας.
Πέρα από αυτό το περιστατικό, η εκκλησία αναδεικνύεται και σε εθνικό και ιστορικό μνημείο γιατί φωτίζει μια πτυχή του τούρκικου δεσποτισμού. Έτσι θα μετατραπεί από οίκος προσευχής σε χώρο μαρτυρίου για τους τουρκαλβανούς που επιχείρησαν να ζώσουν τον Κρουσώνα να συλλάβουν τους επαναστάτες, να σκοτώσουν και να λαφυραγωγήσουν κατά την συνηθισμένη τακτική τους.
“Από την πάντα του Αγίου Χαραλάμπου ν’ ανοίξομε που δε θέλει τσι Τούρκους”.
Με αυτήν την πρόταση, γεμάτη πάθος, ζωντάνια αλλά και λύπη, ξεκίνησε το ολοκαύτωμα του Αγίου Χαραλάμπου!!
Στις 18 λοιπόν Ιουλίου 1822, ένα τμήμα του στρατού του Σερίφ Πασά που το αποτελούσαν 370 άνδρες άριστα εκπαιδευόμενοι, εισβάλλει στον Κρουσώνα, πέφτοντας σε παγίδα που τους είχαν στήσει οι Κρουσανιώτες και Ανωγειανοί επαναστάτες. Μετά την σφοδρή ολοήμερη μάχη τα σοκάκια και τα περάσματα του χωριού, η δύναμη αυτή των τουρκαλβανών αναζητώντας σανίδα σωτηρίας προκειμένου να αποφύγει την πανωλεθρία, καταφεύγει στην εκκλησία του Αγ. Χαραλάμπου. Με την λανθασμένη εντύπωση που δημιούργησε η πυκνότητα των πυροβολισμών και η υποτιθέμενη θριαμβευτική πορεία των τουρκαλβανών, ο Σερίφ Πασάς απέφυγε να στείλει ενισχύσεις, ενώ η δυναμή του είναι εγκλωβισμένη στην εκκλησία. Η ιερότητα του χώρου και ο νεαρός κρουσανιώτης (γιος του δημογέροντα Κριτσωτάκη) που έχουν συλλάβει ως όμηρο οι αντίπαλοι, προβληματίζει τους επαναστάτες. Ο χρόνος όμως δράσης τους ήταν περιορισμένος. Αλλά η συγκατάθεση του πατέρα του παιδιού (Δημογέροντας Κριτσωτάκης), που με τον αβάστακτο πόνο του μπροστά στην τραγική πραγματικότητα αποφασίζει και λέει με πόνο στην καρδιά ''αποθανέτω η ψυχή του μετά των αλλοφύλων'' δίνει διέξοδο στους επαναστάτες.
Πολλοί Κρουσανιώτες λοιπόν, ανοίγουν τρύπα στην οροφή της εκκλησίας, απ' άπου ρίχνουν εύφλεκτες ύλες, πανιά με λάδι και άλλα συναφή υλικά. Οι φλόγες και η αποπνικτική ατμόσφαιρα που δημιούργησε ο καπνός, ανάγκασε τους αιχμαλωτισμένους να ανοίξουν την πόρτα και να ξεχυθούν έξω. Τους περίμεναν όμως τα εύστοχα πυρά των πολεμιστών και τους αποδεκάτισαν. Οι άλλοι είχαν βρει τραγικό θάνατο μέσα στο χώρο της εκκλησίας, από τον καπνό και τις φλόγες. Μέσα στα θύματα αυτά αριθμείται και ο Κρουσανιώτης νέος που το καμένο του σώμα βρέθηκε κοντά στην Αγία Τράπεζα. Δύο μόλις άτομα κατόρθωσαν από τύχη να σωθούν και να μεταφέρουν την θλιβερή ιστορία στον Σερίφ Πασά, που είχε την έδρα του στον Άγιο Μύρωνα. Ο ίδιος ο Πασάς μετά την πυρπόλυση του Αγίου Χαραλάμπου φοβούμρνοε την συνέχιση των αντίποινων και άλλων δεινών, κατέφυγε με ασφάλεια στο Ηράκλειο. Τον ίδιο δρόμο ακολούθησαν και οι Τούρκοι της Μεσαράς, για τους ίδιους λόγους. Ο απόηχος των νικηφόρων αυτών γεγονότων, είχε έμμεσες συνέπειες στην παραπέρα πορεία και εξέλιξη του αγώνα. Τονώθηκε ακόμα το ηθικό των αγωνιστών και το άκουσμα της επιτυχίας, βοήθησε στο ξεσήκωμα και άλλων επαρχιών. Στην μεγάλη Κρητική επανάσταση 1866-69 η μνημειωμένη εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπου έχει το μερδικό της. Από την έκθεση ωμοτήτων που συντάχθηκε τον Αύγουστο του 1867, αντλούμε την πληροφορία ότι κάηκε η εκκλησία δίνοντας έτσι άλλο ένα σημείο συνεισφοράς στους εθνικούς μας αγώνες.
Απο το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του Δήμου Κρουσώνα.
Μονή Αγιάς Ειρήνης
Στις ανατολικές υπώρειες του Ψηλορείτη και σε απόσταση 3 χμλάνω από τον Κρουσώνα σ' ένα φιλόξενο και περίοπτο πλάτωμα, που το υψόμετρο φτάνει τα 650μ. βρίσκεται η μονή της αγίας Ειρήνης. Από το Ηράκλειο απέχει 20 χμλ. Η δίκλιτη εκκλησία τιμάται στο όνομα της Αγίας Ειρήνης και στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Ανήκει στην κατηγορία των παλαιών μοναστηριών της Κρήτης, με μαρτυρημένη ιστορική παρουσία από την εποχή της βενετοκρατίας. Μνημονεύεται σε πληρεξούσιο έγγραφο του 1589.
Είναι γνωστό ότι στα χρόνια αυτά που συμπίπτουν με τα όψιμα χρόνια της βενετοκρατίας, διαμορφώνεται ένα κλίμα καταλλαγής και ανεκτής συνύπαρξης μεταξύ του λατινικού και ορθόδοξου στοιχείου. Η αποκατάσταση της ομαλότητας αυτής , ευνοεί το χτίσιμο ή την ανακαίνιση πολλών μοναστηριών σ' αντίθεση με της απαγορεύσεις παλαιότερων χρόνων. Ως φαίνεται η μονή ανήκε στην καθολική φεουδαρχική οικογένεια των Μουδάτσων ή Μοάτσων. Στο δυτικό τμήμα του καθολικού, σώζεται ταφική υπόγεια κρύπτη επιμελημένης τεχνικής, που μας παραπέμπει στην εποχή αυτή.
Με την κατάκτηση της Κρήτης από τους Τούρκους, η μονή περιέχεται στην τούρκικη κατοχή από τον Οκτώβριο του 1647. Από μαρτυρίες που έχουν διασωθεί, η μονή είχε αναπτύξει μια αξιόλογη και πνευματική δραστηριότητα, χωρίς να υπολείπεται η προσφορά της στο κοινωνικό περίγυρο. Η μονή ακόμα είχε υποδυθεί κι ένα ευρύτερο παιδευτικό ρόλο, αφού οι νέοι από την γειτονική περιοχή μάθαιναν εκεί τα στοιχειώδη γράμματα. Σ' αυτό βοηθούσε και η οικονομική άνεση που διέθετε. Αλλά ο ρόλος της μονής κάλυπτε ακόμα και τους εθνικούς τομείς. Η φυσική οχυρή της θέση, λειτουργούσε ως κρησφύγετο, αφού στον χώρος της εύρισκαν προστασία και καταφυη οι κατά καιρούς επαναστάτες και χαϊνηδες, που αποτελούσαν το τιμωρό χέρι της τούρκικης αυθαιρεσίας.
Μετά την καταστροφή του Κρουσώνα από τους Τούρκους το 1822, η τούρκικη λαίλαπα ξέσπασε και κατά της Μονής.
Η τοπική προφορική παράδοση, που πολλές φορές, έρχεται και συμπληρώνει ιστορικά γεγονότα, διασώζει, ότι 70 μοναχοί αδελφή της Μονής, σφαγιάστηκαν από τους Τούρκους και τα πτώματα τους καλύφτηκαν με πέτρες. Το εξόγκωμα αυτό που δημιούργησαν τα πετρωμένα χώματα, ονομάστηκε ''Τροχάλακας''. Τα ''γεγυμνώμενα'' οστά των μοναχών μεταφέρθηκαν αργότερα και τάφηκαν στον περίβολο του μοναστηριού, το οποίο επίσης λεηλατήθηκε και παραδώθηκε στις φλόγες. Τα κελιά των μοναχών γκρεμίστηκαν και η θρησκευτική αυτή καθέδρα, καταδικάστηκε σε μακρόχρονη ερήμωση και αδιατάρακτη σιγή. ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΝΟΥΝ. Τα ερείπια που άφησαν οι Τούρκοι πέφτουν κι αυτά θύμα των αφανιστικών διαθέσεων του χρόνου. Το 1944 με την πρωτοβουλία και το ανύστακτο ενδιαφέρον του εφημέριου του Κρουσώνα Δημήτριου Φασουλάκη και την σύμπραξη των ανταρτικών ομάδων του Κρουσώνα, συντάχθηκε ''μνημόνιο'' για την ίδρυση της ιεράς μονής της αγίας Ειρήνης ως γυναικείας μονής. Στο ιδρυτικό αυτό κείμενο που συντάχθηκε τον Δεκέμβριο του 1944, καθορίζεται μεταξύ των άλλων και ο κανονικός χαρακτήρας. Από το 1947 κτίζονται τα πρώτα κελιά. Δύο χρόνια αργότερα, αποπερατώνεται η ανοικοδόμηση του δεύτερου κλίτους, που είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Επίσημα, η επανίδρυση της μονής έγινε μετά τον Β.Δ της 9ης Ιουνίου 1951. Από τότε η μονή λειτουργεί συνεχώς και σήμερα είναι ένα από τα μεγάλα σε αριθμό μοναχών μοναστήρια της Κρήτης. Οι ανακαινιστικές εργασίες εκτελέστηκαν και απέδωσαν την σημερινή της μορφή, κάλυψαν το χρονικό διάστημα 1996 - 2005. Και τώρα, τα τελευταία χρόνια (περίπου 3 - 4) έχουν γίνει αρκετές σημαντικές αλλαγές.
Απο το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Είναι γνωστό ότι στα χρόνια αυτά που συμπίπτουν με τα όψιμα χρόνια της βενετοκρατίας, διαμορφώνεται ένα κλίμα καταλλαγής και ανεκτής συνύπαρξης μεταξύ του λατινικού και ορθόδοξου στοιχείου. Η αποκατάσταση της ομαλότητας αυτής , ευνοεί το χτίσιμο ή την ανακαίνιση πολλών μοναστηριών σ' αντίθεση με της απαγορεύσεις παλαιότερων χρόνων. Ως φαίνεται η μονή ανήκε στην καθολική φεουδαρχική οικογένεια των Μουδάτσων ή Μοάτσων. Στο δυτικό τμήμα του καθολικού, σώζεται ταφική υπόγεια κρύπτη επιμελημένης τεχνικής, που μας παραπέμπει στην εποχή αυτή.
Με την κατάκτηση της Κρήτης από τους Τούρκους, η μονή περιέχεται στην τούρκικη κατοχή από τον Οκτώβριο του 1647. Από μαρτυρίες που έχουν διασωθεί, η μονή είχε αναπτύξει μια αξιόλογη και πνευματική δραστηριότητα, χωρίς να υπολείπεται η προσφορά της στο κοινωνικό περίγυρο. Η μονή ακόμα είχε υποδυθεί κι ένα ευρύτερο παιδευτικό ρόλο, αφού οι νέοι από την γειτονική περιοχή μάθαιναν εκεί τα στοιχειώδη γράμματα. Σ' αυτό βοηθούσε και η οικονομική άνεση που διέθετε. Αλλά ο ρόλος της μονής κάλυπτε ακόμα και τους εθνικούς τομείς. Η φυσική οχυρή της θέση, λειτουργούσε ως κρησφύγετο, αφού στον χώρος της εύρισκαν προστασία και καταφυη οι κατά καιρούς επαναστάτες και χαϊνηδες, που αποτελούσαν το τιμωρό χέρι της τούρκικης αυθαιρεσίας.
Μετά την καταστροφή του Κρουσώνα από τους Τούρκους το 1822, η τούρκικη λαίλαπα ξέσπασε και κατά της Μονής.
Η τοπική προφορική παράδοση, που πολλές φορές, έρχεται και συμπληρώνει ιστορικά γεγονότα, διασώζει, ότι 70 μοναχοί αδελφή της Μονής, σφαγιάστηκαν από τους Τούρκους και τα πτώματα τους καλύφτηκαν με πέτρες. Το εξόγκωμα αυτό που δημιούργησαν τα πετρωμένα χώματα, ονομάστηκε ''Τροχάλακας''. Τα ''γεγυμνώμενα'' οστά των μοναχών μεταφέρθηκαν αργότερα και τάφηκαν στον περίβολο του μοναστηριού, το οποίο επίσης λεηλατήθηκε και παραδώθηκε στις φλόγες. Τα κελιά των μοναχών γκρεμίστηκαν και η θρησκευτική αυτή καθέδρα, καταδικάστηκε σε μακρόχρονη ερήμωση και αδιατάρακτη σιγή. ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΝΟΥΝ. Τα ερείπια που άφησαν οι Τούρκοι πέφτουν κι αυτά θύμα των αφανιστικών διαθέσεων του χρόνου. Το 1944 με την πρωτοβουλία και το ανύστακτο ενδιαφέρον του εφημέριου του Κρουσώνα Δημήτριου Φασουλάκη και την σύμπραξη των ανταρτικών ομάδων του Κρουσώνα, συντάχθηκε ''μνημόνιο'' για την ίδρυση της ιεράς μονής της αγίας Ειρήνης ως γυναικείας μονής. Στο ιδρυτικό αυτό κείμενο που συντάχθηκε τον Δεκέμβριο του 1944, καθορίζεται μεταξύ των άλλων και ο κανονικός χαρακτήρας. Από το 1947 κτίζονται τα πρώτα κελιά. Δύο χρόνια αργότερα, αποπερατώνεται η ανοικοδόμηση του δεύτερου κλίτους, που είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Επίσημα, η επανίδρυση της μονής έγινε μετά τον Β.Δ της 9ης Ιουνίου 1951. Από τότε η μονή λειτουργεί συνεχώς και σήμερα είναι ένα από τα μεγάλα σε αριθμό μοναχών μοναστήρια της Κρήτης. Οι ανακαινιστικές εργασίες εκτελέστηκαν και απέδωσαν την σημερινή της μορφή, κάλυψαν το χρονικό διάστημα 1996 - 2005. Και τώρα, τα τελευταία χρόνια (περίπου 3 - 4) έχουν γίνει αρκετές σημαντικές αλλαγές.
Απο το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Παναγία Κερά
Είναι χτισμένη σ' ένα ύψωμα, που παίζει το ρόλο της φυσικής ακρόπολης του Κρουσώνα. Είναι δίκλιτη εκκλησία, ρυθμούς βασιλικής. Το πρώτο κλίτος έχει χτιστεί κατά την Β' Βυζαντινή περίοδο (961-1204) και σώζονται ακόμα τμήματα από τον αγιογραφικό διάκοσμο της εποχής. Η χρονολογία 1818 που αναγράφεται στην βάση του καμπαναριού, φανερώνει την επανανοικοδόμηση της εκκλησίας. Το 1977 προστέθηκε το αριστερό κλίτος, που είναι αφιερωμένω στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Μέχρι το 1888 ήταν ο Κοιμητηριακός ναός του χωριού. Η καμπάνα του ναού δεν χτυπούσε μόνο της γιορτές. Είχε και ένα άλλο εθνικού χαρακτήρα σκοπό. Στις κατά καιρούς επιδρομές των Τούρκων, με ειδικό χτύπημα, προειδοποιούσε τους κατοίκους για τον επερχόμενο κίνδυνο, προκειμένου να πάρουν θέση οι πολεμιστές και να ανηφορίσουν άλλοι για τα παρακείμενα βουνά. Ο δυνατός κρύπος της καμπάνας με το σωτηριολογικό του σκοπό, ακουγόταν καθώς λέγεται σε ολόκληρη την επαρχία. Στο κράμα της από χρυσό και ασήμι, οφειλόταν το δυνατόκαι γλυκόηχπ της καμπάνας.
Σχετικά με την καμπάνα αυτή, η τοπική παράδοση μας τροφοδοτεί ότι ήταν δώρο στην εκκλησία μιας ρωσίδας Πριγκίπισσας, η οποία επιστρέφοντας από τους Αγίους Τόπους όπου είχε πάει, προσάραξε στο Ηράκλειο από την θαλασσοταραχή που είχε ξεσπάσει. Η φήμη της εικόνας της Παναγίας ως θαυματουργή έφτασε στα αφτιά της Πριγκίπισσας, η οποία κατά την παράδοση δεν είχε γάλα για να θηλάσει το βρέφος της. Όταν προσκύνησε την εικόνα, αισθάνθηκε τα στήθη της να πλημμυρίζουν από γάλα και να σωθεί το ετοιμοθάνατο παιδί της. Για την ευεργεσία αυτή, η Πριγκίπισσα έταξε στην χάρη της μια καμπάνα, η οποία κατακευάστηκε στην Οδησσό της Ρωσίας το 1674 και στάλθηκε στην εκκλησία. Επειδή ο ήχος της καμπάνας γενικά, ενοχλούσε τους Τούρκους, την αφαίρεσαν από τον φυσικό της χώρο, ρίχνοντάς την σε κάποιο γειτονικό πηγάδι, όπου παρέμεινε για 40 χρόνια. Κάποιος Τούρκος βοσκός αποκάλυψε τον τόπο που ήταν θαμμένη η καμπάνα κι έτσι σιγά σιγά τοποθετήθηκε και πάλι στην θέση της. Στον περιβάλλοντα χώρο σώζονται λείψανα θεμελίωσης παλαιοχριστιανικής τρίκλιτης Βασιλικής.
Από το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Σχετικά με την καμπάνα αυτή, η τοπική παράδοση μας τροφοδοτεί ότι ήταν δώρο στην εκκλησία μιας ρωσίδας Πριγκίπισσας, η οποία επιστρέφοντας από τους Αγίους Τόπους όπου είχε πάει, προσάραξε στο Ηράκλειο από την θαλασσοταραχή που είχε ξεσπάσει. Η φήμη της εικόνας της Παναγίας ως θαυματουργή έφτασε στα αφτιά της Πριγκίπισσας, η οποία κατά την παράδοση δεν είχε γάλα για να θηλάσει το βρέφος της. Όταν προσκύνησε την εικόνα, αισθάνθηκε τα στήθη της να πλημμυρίζουν από γάλα και να σωθεί το ετοιμοθάνατο παιδί της. Για την ευεργεσία αυτή, η Πριγκίπισσα έταξε στην χάρη της μια καμπάνα, η οποία κατακευάστηκε στην Οδησσό της Ρωσίας το 1674 και στάλθηκε στην εκκλησία. Επειδή ο ήχος της καμπάνας γενικά, ενοχλούσε τους Τούρκους, την αφαίρεσαν από τον φυσικό της χώρο, ρίχνοντάς την σε κάποιο γειτονικό πηγάδι, όπου παρέμεινε για 40 χρόνια. Κάποιος Τούρκος βοσκός αποκάλυψε τον τόπο που ήταν θαμμένη η καμπάνα κι έτσι σιγά σιγά τοποθετήθηκε και πάλι στην θέση της. Στον περιβάλλοντα χώρο σώζονται λείψανα θεμελίωσης παλαιοχριστιανικής τρίκλιτης Βασιλικής.
Από το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Αγία Τριάδα
Είναι η μεγαλύτερη εκκλησία του χωριού στην πλατεία του Κρουσώνα. Σε αυτήν την πλατεία έχουν γίνει οι περισσότερες εκδηλώσεις του Πολιτιστικού Συλλόγου.
Άγιος Γεώργιος
Πρόκειται για μονόκλιτη βασιλική, που χτίστηκε πριν από την επανάσταση του 1821, από μία ηλικιωμένη και βαθιά θρησκευόμενη Κρουσανιώτισσα με το όνομα Βαρούχενα.
Η εκκλησία χτίστηκε στα ερείπια άλλης παλιότερης εκκλησίας και μικρότερων διαστάσεων εκκλησίας, που ήταν επίσης αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο. Η ίδρυση της πρώτης εκκλησίας, ανάγεται χρονολογικά στην Α' Βυζαντινή Περίοδο. Η καταστροφή της όμως συντελέστηκε από τους Τούρκους και συμπίπτει με την περίοδο κατάληψη της Κρήτης (1645 - 1669).
Η τοπική λαϊκή παράδοση διέσωσε, ότι αφορμή για το ξανακτίσιμο της εκκλησία, στάθηκε ένα όνειρο που είδε η γριά Βαρούχενα, γύρω από την επιτακτική ανάγκη αναστήλωσης της ερειπωμένης εκκλησίας. Η ίδια παράδοση συντηρεί την άποψη, ότι γύρω από την νεοαναγειρόμενη εκκλησία, υπήρχε ένα πέτρωμα ιδιαίτερα σκληρό, που δεν διευκόλυνε την κατεργασία του. Κατά θαυματουργό τρόπο, στην διάρκει της νύχτας το σκληρό πέτρωμα, μετατρεπόταν σε μαλακό, διευκολύνοντας έτσι την εκσκαφή για την θεμελίωση.
Η μνήμη του αγίου, τιμάται ιδιαίτερα από τους κατοίκους του Κρουσώνα. Αυτό μαρτυρείται μεταξύ των άλλων και από την πληθώρα των ονομάτων Γεώργιος ή Γεωργία, που υπάρχουν στο χωριό.
Με την φροντίδα της ενορίας του Κρουσώνα, η εκκλησία ανακαινίστηκε και πήρε την σημερινή της μορφή το 2006. Βέβαια, και στις μέρες μας, έχουν γίνει κι άλλες αλλαγές στον ναό.
Από το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Η εκκλησία χτίστηκε στα ερείπια άλλης παλιότερης εκκλησίας και μικρότερων διαστάσεων εκκλησίας, που ήταν επίσης αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο. Η ίδρυση της πρώτης εκκλησίας, ανάγεται χρονολογικά στην Α' Βυζαντινή Περίοδο. Η καταστροφή της όμως συντελέστηκε από τους Τούρκους και συμπίπτει με την περίοδο κατάληψη της Κρήτης (1645 - 1669).
Η τοπική λαϊκή παράδοση διέσωσε, ότι αφορμή για το ξανακτίσιμο της εκκλησία, στάθηκε ένα όνειρο που είδε η γριά Βαρούχενα, γύρω από την επιτακτική ανάγκη αναστήλωσης της ερειπωμένης εκκλησίας. Η ίδια παράδοση συντηρεί την άποψη, ότι γύρω από την νεοαναγειρόμενη εκκλησία, υπήρχε ένα πέτρωμα ιδιαίτερα σκληρό, που δεν διευκόλυνε την κατεργασία του. Κατά θαυματουργό τρόπο, στην διάρκει της νύχτας το σκληρό πέτρωμα, μετατρεπόταν σε μαλακό, διευκολύνοντας έτσι την εκσκαφή για την θεμελίωση.
Η μνήμη του αγίου, τιμάται ιδιαίτερα από τους κατοίκους του Κρουσώνα. Αυτό μαρτυρείται μεταξύ των άλλων και από την πληθώρα των ονομάτων Γεώργιος ή Γεωργία, που υπάρχουν στο χωριό.
Με την φροντίδα της ενορίας του Κρουσώνα, η εκκλησία ανακαινίστηκε και πήρε την σημερινή της μορφή το 2006. Βέβαια, και στις μέρες μας, έχουν γίνει κι άλλες αλλαγές στον ναό.
Από το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Αγία Παρασκευή
Σε μια καταπράσινη δασοσκεπή κοιλάδα που διαρρέει ο χείμαρρος Τζαμάς είναι χτισμένη η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Πριν από την είσοδο στον Κρουσώνα και σε απόσταση 500 μ. αριστερά από τον κεντρικό δρόμο, βρίσκεται η μονόκλιτη βασιλική που χτίστηκε το 1948 και αφιερώθηκε στην μνήμη της αγίας Παρασκευής. Κτήτορας της εκκλησίας είναι ο Νικόλαος Φ. Δρακουλάκης, προσκυνητής και εγγονός του γενάρχη με το ίδιο όνομα.
Η εκκλησία αναπαλαιώθηκε και αποδόθηκε στην σημερινή της μορφή το 2003, με μέριμνα των εγγονών του κτήτορα Κώστα και Αντιγόνης Φρουδαράκη - Μακριδάκη. Η λιθόκτιστη κρήνη, το παλιό ελαιοτριβείο (φάμπρικα) και η τραπεζαρία με τους παραδοσιακούς φούρνους, συνθέτουν ως σύνολο μια ανθρώπινη παρέμβαση στο φυσικό περίγυρο. Τέχνη και φύση δένονται αρμονικά και συνυπάρχουν αισθητικά στον όμορφο υπαίθριο αυτό χώρο.
Ένα ολόσωμο αποτύπωμα της Παναγίας στο βαθούλωμα ενός παρακείμενου βράχου με το όνομα ''Μελισσοχάρακας'', προσθέτει την δική του διάσταση στον χώρο, που αποπνέει θρησκευτική αύρα και εξασφαλίζει την ηρεμία και την γαλήνη, την οποία έχει διαταράξει αλόγιστα ο σημερινός τρόπος ζωής.
Σύμφωνα με μια τοπική παράδοση ο ''Μελισσοχάρακας'' με μια συνοδεία από μικρότερους βράχους που τον περιβάλλουν, μετακινήθηκε στην σημερινή θέση, από την τοποθεσία Κούπος που βρίσκεται πάνω απο το χωριό, με τ0 γνωστό αρχαιολογικό ενδιαφέρον.
Από το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα
Η εκκλησία αναπαλαιώθηκε και αποδόθηκε στην σημερινή της μορφή το 2003, με μέριμνα των εγγονών του κτήτορα Κώστα και Αντιγόνης Φρουδαράκη - Μακριδάκη. Η λιθόκτιστη κρήνη, το παλιό ελαιοτριβείο (φάμπρικα) και η τραπεζαρία με τους παραδοσιακούς φούρνους, συνθέτουν ως σύνολο μια ανθρώπινη παρέμβαση στο φυσικό περίγυρο. Τέχνη και φύση δένονται αρμονικά και συνυπάρχουν αισθητικά στον όμορφο υπαίθριο αυτό χώρο.
Ένα ολόσωμο αποτύπωμα της Παναγίας στο βαθούλωμα ενός παρακείμενου βράχου με το όνομα ''Μελισσοχάρακας'', προσθέτει την δική του διάσταση στον χώρο, που αποπνέει θρησκευτική αύρα και εξασφαλίζει την ηρεμία και την γαλήνη, την οποία έχει διαταράξει αλόγιστα ο σημερινός τρόπος ζωής.
Σύμφωνα με μια τοπική παράδοση ο ''Μελισσοχάρακας'' με μια συνοδεία από μικρότερους βράχους που τον περιβάλλουν, μετακινήθηκε στην σημερινή θέση, από την τοποθεσία Κούπος που βρίσκεται πάνω απο το χωριό, με τ0 γνωστό αρχαιολογικό ενδιαφέρον.
Από το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα
Αφέντης Χριστός
Κτίστηκε από τον Βλαχάκη Μιχάλη ή Βλαχοχατζή μετά από το 1950 στην θέση Χαλέπα κοντά στον αρχαιολογικό χώρο του ''Κούπου'' νοτιοανατολικά του Κρουσώνα . Η εκκλησία ανακαινίστηκε πρόσφατα. Οι φωτογραφίες μαρτυρούν την ομορφιά της εκκλησίας και την θέα που διαθέτει!
Από το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Από το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος (Ψηλός)
Στην θέση Ασφενταμιά που βρίσκεται νοτιοδυτικά του Κρουσώνα, που παλαιότερα μας οδηγούσε σε μια δύσβατη και παράκρημνη διαδρομή, χτίστηκε από τον Καπετάν Γιάννη Βαμβουκάκη ή Μπαμπουκογιάννη το 1885 η εκκλησία του Αγ. Ιωάννη του Θεολόγου. Το περίοπτο μέρος που είναι χτισμένη η εκκλησία, δίνει την δυνατότητα στον επισκέπτη να αγναντεύει μεγάλο τμήμα του νομού Ηρακλείου, μέχρι τα λασιθιώτικα βουνά. Η εκκλησία ανακαινίστηκε το 1990 και τότε διαμορφώθηκε και ο περιβάλλων χώρος. Σήμερα η μετάβαση των πιστών δεν παρουσιάζει καμία δυσκολία με την διάνοιξη του νέου δρόμου.
Απο το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ.
ΣΤΟΝ ΆΙ ΓΙΆΝΝΗ ΤΟ ΨΗΛΌ
ΠΟ ΠΆΝΩ ΑΠ ΤΟΝ ΚΡΟΥΣΩΝΑ
ΘΑ ΠΑ ΝΑ ΓΊΝΩ ΑΣΚΗΤΉΣ
ΣΤΗΝ ΜΈΣΗ ΤΟΥ ΧΕΙΜΏΝΑ
ΣΤΟ ΆΙ ΓΙΆΝΝΗ ΤΟ ΨΗΛΌ
ΣΧΟΛΕΙΌ ΔΕΝ ΕΊΔΑ ΚΌΡΗ
ΚΑΙ ΕΚΕΙΑ ΣΠΟΥΔΆΖΟΥΝ ΟΙ ΒΟΣΚΟΊ
ΚΑΙ ΒΓΑΊΝΟΥΝ ΔΙΚΗΓΌΡΟΙ
Απο το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ.
ΣΤΟΝ ΆΙ ΓΙΆΝΝΗ ΤΟ ΨΗΛΌ
ΠΟ ΠΆΝΩ ΑΠ ΤΟΝ ΚΡΟΥΣΩΝΑ
ΘΑ ΠΑ ΝΑ ΓΊΝΩ ΑΣΚΗΤΉΣ
ΣΤΗΝ ΜΈΣΗ ΤΟΥ ΧΕΙΜΏΝΑ
ΣΤΟ ΆΙ ΓΙΆΝΝΗ ΤΟ ΨΗΛΌ
ΣΧΟΛΕΙΌ ΔΕΝ ΕΊΔΑ ΚΌΡΗ
ΚΑΙ ΕΚΕΙΑ ΣΠΟΥΔΆΖΟΥΝ ΟΙ ΒΟΣΚΟΊ
ΚΑΙ ΒΓΑΊΝΟΥΝ ΔΙΚΗΓΌΡΟΙ
Άγιος Γεώργιος (Βρωμονερό)
Το χτίσιμο της εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο Βρωμονερό που βρίσκεται βόρεια του Ψηλορείτη, ήταν τάμα του Κρουσανιώτη οπλαρχηγού της εθνικής αντίστασης Χαράλαμπου Γιανναδάκη. Αποτελούσε εκπλήρωση ενός τάματος στην χάρη του Αγίου Γεωργίου, τη βοήθεια του οποίου είχαν επικαλεστεί τα μέλη μιας ανταρτικής ομάδας, που είχαν ασφυκτικά κυκλωθεί από πολυάριθμη γερμανική δύναμη. Η σωτηρία τους αποδόθηκε στην θαυματοποιό δύναμη του Αγίου. Προς τιμήν του και σε ανάμνηση του γεγονότος χτίστηκε η εκκλησία από τον Χαράλαμπο Γιανναδάκη, το 1978.
Απο το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Απο το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Άγιος Φίλιππος
Η εκκλησία βρίσκεται έξω από το μοναστήρι της Αγίας Ειρήνης.
Άγιος Σπυρίδωνας
Άγιος Παντελεήμωνας
Ο Άγιος Παντελεήμωνας χτίστηκε τον Οκτώβριο του 1935 από τον Χ. Μιχαήλ Μπαμιεδάκη. Η εκκλησία βρίσκεται απέναντι από το δεύτερο δημοτικό σχολείο. Η εκκλησία ανακαινίστηκε πρόσφατα και μαζί με την ανακαίνιση, ''μεταφέρθηκε'' το παλιό νεκροταφείο (το οποίο βρισκόταν στον Άγιο Παντελεήμωνα) στο νέο νεκροταφείο της εκκλησίας Χριστός.
Άγιοι Κωσταντίνος & Ελένη
Κτίστηκε από την οικογένεια Καλαϊτζάκη ή Δημητρηκαρά στο ύψωμα πλάι δυτικά του Κρουσώνα.
Απο το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Απο το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Τίμιος Σταυρός
Προφήτης Ηλίας
Η Ευαγγελίστρια
Άγιος Ραφαήλ
Αγίοι Πάντες
Κατασκευάστηκε από την οικογένεια Μακριδάκη ή Γοβάκη στην θέση ''Παλιό Λιμάνι'' ανατολικά του Κρουσώνα, ερχόμενοι από τον Σάρχο-Κιθαρίδα προς Κρουσώνα.
Απο το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Απο το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Άγιος Ιωάννης ο Ριγολόγος (Πρινόρι)
Χτίστηκε από τον Κουράκη Ιωάννη πρίν τον πόλεμο(20ος αιώνας) στην θέση Πρινόρι, στον αρχαιολογικό χώρο Χοιρομάντρες, όπου είχαν βρεθεί τάφοι που ανασκάφηκαν από τον Στέφανο Ξανθουδίδη.
Απο το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Απο το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Άγιος Γεώργιος ο Κοκκινιάκος
Στην ομώνυμη περιοχή κατοικούσαν οικογένειες των Τούρκων. Το όνομα μνημονεύεται σε τούρκικο φιρμάνι του 1768 που αφορούσε τα βακουφικά σύνορα του Κρουσώνα. Το 1882 η περιοχή ονομαζόταν και ''Κιούρ ογλού Μεμέτη'' και ''Κοκκινιάκο''. Στην απογραφή του 1850, αναφέρεται με το όνομα ''Κοκκινιάκος''.
Μια δεξαμενή νερού που σώζεται ακόμα και σήμερα στην αυλή της εκκλησίας, μας παραπέμπει στους κατά καιρούς κατακτητές, οι οποίοι με την δυναστική συμπεριφορά τους, εκμεταλλεύονται τις χριστιανικές περιουσίες. Σύμφωνα με τοπική παράδοση, ο Τούρκος είχε μετατρέψει το εκκλησάκι σε χώρο σταυλισμού των αιγοπροβάτων του. Για την ασεβή αυτή συμπεριφορά του, ο άγιος του είχε στείλει προειδοποιητικό σημάδι, χωρίς όμως και να συμμορφωθεί. Η παράβαση της εντολής του Αγίου, παραλίγο να του στοιχίσει την ζωή του, αφού τον άρπαξε και τον έριξε στην δεξαμενή για να πνιγεί. Το περιστατικό αυτό που διαιωνίζει η παράδοση, ανάγκασε τον αλλόθρησκο Τούρκο, να εγκαταλείψει τρομαγμένος την περιουσία του, αφού την πούλησε σε εξευτελιστική τιμή, σε κάποιο χριστιανό που άκουγε στο όνομα Μακρυδιανός και τον είχε στην υπηρεσία του. Το 1919 η εκκλησία ανακαινίστηκε χάρη στο ενδιαφέρον του Γεωργίου Κουτσογιάννη. Η δενδροφύτευση, ο εξωραϊσμός και ο ευπρεπισμός του χώρου γενικότερα, οφείλεται στον ζήλο και το ενδιαφέρον του μοναχού Γεωργίου (κατά κόσμον Ιωάννη Φαλιακάκη).
Απο το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Μια δεξαμενή νερού που σώζεται ακόμα και σήμερα στην αυλή της εκκλησίας, μας παραπέμπει στους κατά καιρούς κατακτητές, οι οποίοι με την δυναστική συμπεριφορά τους, εκμεταλλεύονται τις χριστιανικές περιουσίες. Σύμφωνα με τοπική παράδοση, ο Τούρκος είχε μετατρέψει το εκκλησάκι σε χώρο σταυλισμού των αιγοπροβάτων του. Για την ασεβή αυτή συμπεριφορά του, ο άγιος του είχε στείλει προειδοποιητικό σημάδι, χωρίς όμως και να συμμορφωθεί. Η παράβαση της εντολής του Αγίου, παραλίγο να του στοιχίσει την ζωή του, αφού τον άρπαξε και τον έριξε στην δεξαμενή για να πνιγεί. Το περιστατικό αυτό που διαιωνίζει η παράδοση, ανάγκασε τον αλλόθρησκο Τούρκο, να εγκαταλείψει τρομαγμένος την περιουσία του, αφού την πούλησε σε εξευτελιστική τιμή, σε κάποιο χριστιανό που άκουγε στο όνομα Μακρυδιανός και τον είχε στην υπηρεσία του. Το 1919 η εκκλησία ανακαινίστηκε χάρη στο ενδιαφέρον του Γεωργίου Κουτσογιάννη. Η δενδροφύτευση, ο εξωραϊσμός και ο ευπρεπισμός του χώρου γενικότερα, οφείλεται στον ζήλο και το ενδιαφέρον του μοναχού Γεωργίου (κατά κόσμον Ιωάννη Φαλιακάκη).
Απο το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Χριστός
Κτίστηκε από τον Γεώργιο Μακριδάκη ή Μανάρα στην θέση Κεφάλα στην είσοδο του νέου νεκροταφείου. Τον ναό τον έκτισε σε τάξιμο που έκανε για την διάσωση του από βέβαιο θάνατο, στην διάρκεια της κατοχής.
Απο το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Απο το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Άγιος Νικόλαος (Κούπος)
Άγιος Ιερώνυμος
Η εκκλησία βρίσκεται στην ανηφόρα λίγο πιο πάνω από τον Άγιο Γεώργιο.
Αγία Μαρίνα
Στο οροπέδιο Λιβάδι, βρίσκεται η Αγία Μαρίνα. Χτίστηκε από τον Πανάγο Τζαγκαράκη (Καμπουροπανάγο) και δωρήθηκε στην Μονή της Αγίας Ειρήνης. Μια λιθόκτιστη εκκλησία επιμελημένης τεχνικής, σπάει την μονοτονία και την νεκρωμένη γοητεία της περιοχής. Πολύτιμη υπήρξε η προσφορά των προσκυνητών Μιχαήλ Βλαχάκη και Εμμανουήλ Δρακογιαννάκη. Η περιοχή είναι κατάφυτη από λεύκες και άλλα οπωροφόρα δέντρα. Η μνήμη μας αναγκαστικά επιστρέφει στον ιστορικό Θεόφραστο, που περιγράφει την ιερή διαδρομή από την Κνωσό στο Ιδαίον Αντρο, ως κατάφυτη από λεύκες, κυπαρίσσια και πρίνους.
Από το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Από το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Μιχαήλ Αρχάγγελος
Το ξωκλησι αυτό είναι χτισμένο στην θέση Ρίζα της περιοχής Γούρνου. Βρίσκεται δυτικά του Κρουσώνα. Κτίστηκε το 1875 από τον καλλιτέχνη λιθοξόο Κρουσανιώτη Χ"μέλη Μιχελή. Το μεγεθός του είναι μικρό, αλλά έχει περίσσια τεχνική χάρη. Η ιδιόμορφη αρχιτεκτονική του, εμφανίζει το ξωκλήσι να διαθέτει απαραίτητα αντοχή στον χρόνο, τους σεισμούς και σ' άλλα καταστροφικά φυσικά αίτια. Στον αύλειο χώρο της εκκλησίας είχε ταφεί ένας γενναίος οπλαρχηγός και μεγάλος αγωνιστής από τον Κρουσώνα, ο καπετάν Γιώργης Γιαμαλής. Η περιοχή παλαιότερα ονομαζόταν ''Τροχάλακος''.
Από το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.
Από το βιβλίο ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ του δήμου Κρουσώνα.